Šta je sveta tajna krštenja?
To je sveta tajna kojom se lice koje se krsti čisti od svih grehova, i nasleđenih i ličnih, i kao novorođeno dete Božje uključuje se u. Crkvu Hristovu.

Koja je najvažnija radnja u ovoj svetoj tajni?
Trokratno pogružavanje u vodu u ime Svete Trojice: Oca. i Sina, i Svetoga Duha sa odgovarajućim molitvama sveštenika.

Čijom zapovešću smatramo da je krštenje neophodno za svakog člana Crkve?
Hristovom zapovešću:
Prvo, sledujući Njegovom sopstvenom primeru;
Drugo, držeći se Njegove zapovesti koju je dao svojim učenicima: „Idite, dakle. i naučite sve narode. krsteći ih u ime Oca, i Sina i Svetoga Duha“ (Mat. XXVIII, 19).
Treće, čuvajući Njegovu strogu opomenu: „…Ako se ko ne rodi vodom i Duhom, ne može ući v Carstvo Božje“ (Jn. 111,5).

Kakvo značenje ima trokratno pogružavanje i vađenje iz vode lica koje se krsti?
Trokratno pogružavanje označava smrt u gresima protiv Svete Trojice, a trokratno izlaženje iz vode označava život u Svetoj Trojici.

Koje tri stvari sveštenik zahteva od lica koje se krsti?
Odricanje od Satane, pokajanje i pravo veroispovedanje (Simvol vere).

Kada se krste deca, ko u njihovo ime izgovara odricanje, kajanje i veroispovedanje?
Kum, koji jamči u ovom slučaju.

Koja je dužnost kuma?
Da poučava, ili da pomaže poučavanju u svim hrišćanskim istinama i vaspitavanju deteta koje je kršteno.

Kakvo se poštovanje ukazuje kumu?
Među pravoslavnima, kumu se ukazuje veliko poštovanje kao duhovnom ocu.

Zašto je potrebno da se deca krštavaju?
Prvo, iz bojazni da dete, ako umre nekršteno, bude isključeno iz hrišćanske porodice i da se tako na Poslednjem sudu pojavi među neznabošcima. Drugo, zato što su apostoli krštavali decu (D. ap. X, 44; I Kor. I, 16).
Treće, Gospod Isus je mnogo voleo decu. On je zapovedio: „Pustite decu neka dolaze k meni…“ (o. X, 14)

Kako se smatraju roditelji koji neodgovorno dozvole da im deca umru nekrštena?
Kao ubice svoje rođene dece.

Šta treba da se radi ako nema sveštenika, a dete je vrlo bolesno?
U tako ozbiljnom slučaju Crkva dozvoljava da svaki hrišćanin, ili hrišćanka mogu izvršiti krštenje u najkraćem obliku, tj. pogružavanjem deteta u vodu i izgovaranjem: „Krštava se sluga Božji (ime) u ime Oca, i Sina, i Svetoga Duha; Amin.“ Ako dete preživi, sveštenik će dopuniti krštenje i izvršiti svetu tajnu miropomazanja.

Sveta tajna krštenja prva je Sveta Tajna.

Svete tajne su radnje koje vrši sveštenik, gdje se na vidljivi način dobija nevidljiva blagodat Božija.

Zašto krštenje stoji na prvom mestu među Svetim Tajnama?

Zato što ovim činom novog rođenja novo kršteni postaje član Crkve, ulazi u Crkvu Hristovu.

Krštenje je početak duhovnog života, duhovno rađanje za večnost. U Svetoj Tajni Krštenja novo kršteni se čisti od naslednog praroditeljskog greha i duhovno se ponovo rađa za Boga i život večni.

Krštenje se vrši samo jednom, jer kao što se samo jednom fizički rađamo, tako se samo jednom i duhovno rađamo.

Krštenje je uslov našeg spasenja, jer sam Gospod Isus Hristos, ustanovljavajući ovu Svetu Tajnu, kaže: Ko veruje i krsti se, spašće se, a ko ne veruje biće osuđen. (Mk 16,16).

Pravoslavna vera se ne dobija nasleđivanjem, već se u nju ulazi krštenjem. Onaj koji nije kršten ne može biti dostojan da primi ni ostale Svete Tajne, jer je sam Spasitelj rekao: Ako se ko ne rodi vodom i Duhom, ne može ući u Carstvo Božije (Jn 3,3). Ne može se početi od kraja, nego od početka. A početak našeg života je ulazak u Večnu Crkvu Hristovu, tj Krštenje.

Uprkos tome što se danas dosta govori i piše o potrebi vraćanja crkvi i njenom predanju, uz priznavanje neophodnosti krštenja, dešava se da dublji smisao i značaj krštenja bude zanemaren. To znači da se krštenje često doživljava ne kao zajeničko delo Crkve, već kao jedan svečani, privatni porodični čin, bez shvatanja krštenja kao vrata koja vode u novi život i bez adekvatne pripreme.

Priprema za krštenje

Najbolji način pripreme za krštenje odraslih nekrštenih osoba obuhvata:

1. KATIHEZU – POUČAVANJE U VERI, odnosno upoznavanje sa osnovnim tajnama hrišćanske vere (kroz učešće u školama veronauke, razgovor sa parohom – duhovnikom – ili čitanje brošura poput Veronauke u kući, koje su izdate s blagoslovom Srpske pravoslavne Crkve). Osoba koja se priprema za krštenje morala bi, pre samog čina krštenja, da poznaje Simvol vere, nastao iz potrebe da se sažeto ispovedi vera i da se Predače crkve zažme radi ispovedavanja onih koji se krštavaju, kao i da savlada OČE NAŠ – molitvu koju nam je ostavio sam Gospod Isus Hristos.
2. UČENJE U CRKVENIM MOLITVAMA
   Ozbiljna namera da se duhovno rodimo za večnost, podrazumeva i tako mali podvig kao što je odlazak u crkvu nedeljom i praznikom, da se, tokom liturgije, upozna sa Evanđeljem – čuje reč Božija i propoved sveštenika!
3. POST OD NAJMANJE TRI DANA PRE SAMOG ČINA KRŠTENJA
   (uzdržavanje od mrsne hrane, kao i uzdržavanje od rđavih misli, želja i dela kao osnova očišćenja tela i uzdizanja duše za čin krštenja, kao obnavljanja svih telesnih i duhovnih sila, odnosno očišćenja od svakog predhodnog greha).

Za krštenje dece nije potrebna posebna priprema samog deteta, jer se deca krštavaju po veri kuma, koji u Svetoj Tajni Krštenja postaje duhovni roditelj kumčeta, jer ga duhovno rađa za Boga i večnost.

Kum, dakle, vodi svoje kumče kroz ceo njegov duhovni uzrast do punoće mere Hristove, te on, uz roditelje, ima veliku odgovornost za hrišćansko vaspitanje deteta, noseći na duši kako vrline, tako i grehe kumčeta, kao njegov glavni duhovni vaspitač.

Stoga je neophodno da, pri izboru kuma, roditelji deteta vrlo ozbiljno razmotre koliko će ovaj treći roditelj biti u mogućnosti da dete prati i usmerava tokom čitaavog života.

Kumstvo ne treba raskidati, niti olako shvatiti, jer ono podrazumeva ozbiljnu, obostranu odgovornost i poštovanje, izraženo narodnom izrekom: Bog na nebu, kum na zemlji!

Kuma ne treba birati među krvnim srodnicima.

Naravno, kum mora da bude pravoslavne vere, dakle kršteni pravoslavni hrišćanin! Kao i ostali katihumeni, kum mora da zna molitvu Gospodnju – Oče Naš, i da je barem upoznat (ako ne zna napamet) sa Simvolom vere, koji će čitati tokom krštenja.

U današnjem materijalizovanom svetu, gde se briga o deci često svodi na brigu za prikupljanje materijalnih dobara neophodnih za fizički razvoj, često se zanemaruje značaj njihovog duhovnog opstanka i razvoja. U zelji da naprave pompezno krštenje, roditelji odlažu ovaj čin, ne vodeći računa o mogućim posledicama tog odlaganja. Neki, čak, smatraju da se krštenje može odložiti dok im deca ne odrastu.

A u ranoj crkvi, roditelji koji su, zbog nemarnog i neodgovornog odnosa prema krštenju, dozvolili da dete umre nekršteno, smatrani su ubicama svoje rođene dece.

Krštenje dece je još apostolska praksa, koju treba poštovati i danas. Krštenju dece treba pristupiti rano, najbolje dok su još bebe, bez odlaganja i čekanja da dete proslavi svoj prvi rođendan, da se sva rodbina okupi, ili da se steknu materijalni uslovi za gala proslavu krštenja. Duhovna vrednost krštenja iznad je svakog materijalnog razloga odlaganja ovog čina, jer što se ranije dete krsti, ranije će primiti i snagu novog života u Hristu.

Jedno od čestih pitanja je dali majka deteta treba da prisustvuje činu krštenja. Pravilo je da majka ne prisustvuje krštenju deteta, ako se ono obavlja u periodu babina, odnosno do 40 dana nakon porođaja. Posle 40 dana od porođaja, ne samo da je poželjno nego i obavezno da majka, koja je dete fizički rodila, učestvuje u činu njegovog duhovnog rođenja.

Čin krštenja

Za Svetu Tajnu Krštenja osnovna materija je voda, te krštenje i počinje osvećenjem vode.

Voda predstavlja simbol očišćenja, a pogruženje u vodu je izraz očišćenja i pokajanja.

Sveća koja se pali predstavlja svetlost Hristovu, jer onaj koji se krštava prelazi iz tame neznanja i greha u svetlost novog života sa Hristom i postaje sin Svetlosti.

Krštenje objavljuje Svetinju Duha Svetoga.

Krštavanje se vrši trokratnim pogruženjem u vodu, uz sveštenikovo izgovaranje formule krđtenja: Krštava se čedo Božije (ime u ime Oca, kum kaže: Amin, i Sina, kum: Amin, i Svetoga Duha, kum: Amin).

Tada se novokršteni oblači u čistu belu košulju – krsnicu, dobijenu od kuma, ili prekriva komadom belog platna, od koga se kasnije može sašiti košulja ili jastučnica.

Bela košulja – krsnica simboliše čistotu novokrštenoga, sa koje je spran svaki greh i čistotu vere pravoslavne.

Šta je potrebno da kum pripremi za krštenje

SVEĆA
Najbolje je kupovati sveće od čistog voska u crkvi u kojoj se obavlja krštenje. Sveće ne treba kupovati po prodavnicama, već u Hramu Božijem, jer su samo ove sveće osveštane, a, s druge strane, tako pomažemo opstanak crkava i manastira koji se, većinom, izdržavaju upravo od prodaje sveća. Ukoliko je sveća kupljena u crkvi ili manastiru gde je osveštana, njena veličina i boja nisu od presudnog značaja. U Hristu smo svi jednaki, bez obzira na pol ili materijalni status, a pravoslavlje podrazumeva skromnost i jednostavnost! (Zato nije potrebno kupovati sveće sa roze trakama za devojčice, a plavim za dečake).
BELO PLATNO ILI KOŠULJA
Danas je uobičajeno da kum nabavi dovoljno materijala da novokršteni bude potpuno prekriven tokom krštenja, pri čemu se, nakon njega, od ovog belog platna može sašiti košulja – krsnica ili jastučnica. U novije vreme može i bela košulja koju novokršteni oblači. Kod male dece se obično uzima novo svečano odelce koje dete oblači posle samog krštenja. Što se darivanja tiče, uobičajeno je da pri krštenju, kum na dar poklanja krstić koji će dete (kumče) kasnije nositi oko vrata. Moguće su i druge vrste darova, ikonica, brojanica, brošurica ili knjiga duhovne sadržine, kao što je Sveto pismo, Veronauka u kući, pri čemu je njihov izbor diktiran činjenicom da, od čina krštenja, kum postaje duhovni roditelj, te duhovni darovi moraju imati prednost nad materijalnim!